Kuyumculuk sektörü, Türkiye ekonomisinin hem kültürel hem de ticari açıdan en köklü alanlarından biridir. Ancak yüksek hacimli nakit işlemler, dövizle yapılan ticaret ve değerli madenlerin dolaşımı bu sektörü, kara para aklama riski ve yasa dışı finansman gibi tehditlere karşı daha savunmasız hale getirmektedir. Bu sebeple MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu), özellikle kuyumcu işletmeleri için ciddi yükümlülükler getirmiştir. MASAK uyum süreci, yalnızca mevzuatlara uymakla sınırlı değildir; işletmenizin güvenilirliğini artırır, bankalarla ve finansal kurumlarla ilişkilerinizde avantaj sağlar, müşteri güvenini pekiştirir. Bu yazımızda, kuyumcular için MASAK yükümlülükleri nedir, neden bu kadar önemlidir ve Kivi ERP MASAK uyum modülü bu süreçte işletmenize nasıl destek sağlar, detaylıca ele alıyoruz.

MASAK Nedir ve Kuyumcular İçin Neden Bu Kadar Kritik?

MASAK, Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren bir finansal istihbarat ve denetim kurumudur. Temel amacı, kara para aklama, terörizmin finansmanı ve yasa dışı mali işlemlerle mücadele etmektir.

Bu kapsamda kıymetli maden alım satımı yapanlar ve kuyumcular, MASAK mevzuatına göre “yükümlü” kabul edilir. MASAK yükümlülükleri, yalnızca denetimlerde değil, müşteri ilişkilerinde ve işletme itibarında da doğrudan etki yaratır. Bu sorumlulukların sistemli ve düzenli bir şekilde yürütülmesi, yalnızca manuel yöntemlerle mümkün değildir. İşte bu noktada dijital çözümler, özellikle de MASAK uyumlu ERP sistemleri, kritik bir rol üstlenir.

Kuyumcular İçin MASAK Yükümlülükleri

1. Kimlik Tespiti (Know Your Customer – KYC)

Kuyumcu kimlik tespiti süreci, müşteri ile sürekli iş ilişkisi kurulduğunda ya da tek seferde 185.000 TL ve üzeri işlem yapıldığında zorunludur.
Kimlik belgesi, adres bilgisi, imza örneği gibi veriler kayıt altına alınmalı ve gerektiğinde sunulmak üzere saklanmalıdır.

Ayrıca, kimlik tespiti yalnızca belge almakla sınırlı değildir; belgelerin doğruluğu ve güncelliği kamu sistemlerinden teyit edilmelidir. Süreç yalnızca bireyler için değil, şirketler, dernekler ve apartman yönetimi gibi tüzel olmayan oluşumlar için de geçerlidir.

2. Şüpheli İşlem Bildirimi (Suspicious Transaction Report)

Herhangi bir şüpheli finansal hareket gözlemlendiğinde (örneğin paranın kaynağının belirsizliği, yüksek hacimli nakit işlemler, kimlik beyanından kaçınma), kuyumcu MASAK bildirim sistemi üzerinden bilgi verilmelidir.
Tutar sınırı olmaksızın geçerlidir.

Bu bildirim, çoğu zaman iş yoğunluğu altında gözden kaçabilecek işlemleri kapsar. Bu nedenle, işlemlerin otomatik analiz edildiği yazılımlar, manuel takip risklerini ortadan kaldırmak için gereklidir.

3. Gerçek Faydalanıcının Tespit

Özellikle tüzel kişi müşteriler için işlem yapan kişinin gerçek faydalanıcı (beneficial owner) olup olmadığı araştırılmalı, %25’in üzerindeki ortaklık yapıları sistemde tanımlanmalıdır.

MASAK, bu kişilerin tespitini yalnızca şirket ortaklığı ile sınırlamaz; şirketin fiilen kontrolünü elinde bulunduran kişiler de gerçek faydalanıcı olarak değerlendirilir. Bu süreç, yalnızca beyan değil, belgeli ve sistematik bir takip gerektirir.

4. Kayıt ve Saklama Yükümlülüğü

Tüm müşteri kimlik bilgileri, işlem detayları ve belgeler en az 8 yıl süreyle saklanmak zorundadır.

Saklama süresi boyunca, istenilen belge ya da bilgiye hızlıca ulaşmak büyük önem taşır. Klasörlerde arama yapmak yerine dijital arşiv sistemleri, bu süreci hem güvenli hem de verimli hale getirir.

5. Uyum Görevlisi ve İç Denetim Süreçleri

Belirli ölçeğin üzerindeki kuyumcular için MASAK uyum görevlisi ataması, eğitim programları ve iç denetim prosedürleri oluşturulması gereklidir.

Bu görev yalnızca kâğıt üzerinde kalmamalı; periyodik kontrol ve raporlama kültürü kurumsal işleyişe entegre edilmelidir.

Kivi ERP ile MASAK Süreçlerini Dijitalleştirin

Kivi ERP, kuyumcuların MASAK yükümlülükleri ile tam uyumlu şekilde çalışabilmesini sağlayan özel modüller içerir. Bu sayede hem regülasyonlara uygunluk sağlanır hem de operasyonel süreçler otomatikleştirilir.

Kivi ERP sadece kayıt tutmakla kalmaz, riskleri önceden tespit eder, personeli uyarır ve işletmenizi ceza riskinden uzak tutar.

Kivi ERP’nin MASAK Uyum Özellikleri:

🔹 Kimlik Doğrulama ve Kayıt Modülü
🔹 Şüpheli İşlem Algılama
🔹 Gerçek Faydalanıcı Sorgulama ve Takibi
🔹 Otomatik Kayıt Arşivleme
🔹 Uyum Raporları ve Denetim Destekleri

Bu modüller sayesinde kuyumcular sadece mevzuata uymakla kalmaz, aynı zamanda kurumsal hafıza ve sürdürülebilirlik açısından da avantaj sağlar.

MASAK Uyumunun Cezai Sonuçları

Kuyumcu işletmelerin MASAK yükümlülüklerini yerine getirmemesi;
❌ Ağır para cezaları,
❌ Faaliyet durdurma,
❌ Güvenilirlik ve itibar kaybına yol açabilir.

MASAK denetimlerinde eksik ya da hatalı işlem yapan firmalar, müşterilerini ve ticaret hacmini kaybetme riski ile karşı karşıya kalır. Bu nedenle MASAK uyumlu ERP programı kullanmak, sadece yasal bir zorunluluk değil aynı zamanda sürdürülebilir bir iş için vazgeçilmezdir.

Dijitalleşme ve Uyum Birlikte Güçlendirir

Kuyumculuk sektörü artık sadece geleneksel yöntemlerle yönetilemez. Dijitalleşme, mevzuata tam uyumla birlikte yürütülmelidir. Kivi ERP, kuyumcuların hem iş süreçlerini kolaylaştırır hem de MASAK regülasyonlarına uyumlu yazılım altyapısıyla geleceğe hazırlıklı hale getirir.

Bu bütünsel yaklaşım sayesinde kuyumcular hem yasal yükümlülüklerini yerine getirir hem de müşterilerine daha güvenilir bir hizmet sunar.

Siz de MASAK uyumlu dijital dönüşüme geçmek için Kivi ERP ile tanışın.